جغرافیای تاریخی پادشاهی الیپی
Authors
abstract
متون دوره ی آشور نو طی نیمه نخست هزاره اول و فاصله ی سال های 866 تا 639 ق.م.، در منطقه غرب ایران به پادشاهی الیپی اشاره داشته اند؛ اما ابعاد وجودی این پادشاهی تاکنون ناشناخته باقی مانده است. به ویژه در رابطه با مباحث جغرافیای تاریخی الیپی به غیر از موقعیت نسبی آن در ارتباط با دیگر ایالت های غرب ایران، دیگر جنبه های جغرافیای تاریخی این پادشاهی (قلمرو، ایالت ها، مراکز حاکمیتی و ...) مبهم مانده است. در پژوهش حاضر با رهیافت تاریخی و با استفاده ی جامع از اطلاعات منابع تاریخی و داده های باستان شناسی و در پرتو سیمای جغرافیایی منطقه و نیز مطابقت داده های مختلف، تلاش شده بازسازی قابل اعتمادی از جغرافیای تاریخی پادشاهی الیپی ارائه گردد؛ هرچند محدودیت منابع اجازه ی پرداختن به جزییات را فراهم نمی سازد. براساس این مطالعه، اقوام ساکن لرستان شرقی در سال های آغازین هزاره اول ق.م. توانسته اند پادشاهی الیپی را تأسیس کنند و نقش مهمی در رخدادهای سیاسی هزاره اول منطقه، به ویژه در میدان رقابت دو قدرت آشور و ایلام، بر عهده بگیرند. با توجه به تحلیل های صورت گرفته، قلمرو پادشاهی الیپی در بیشتر طول حیات خود شامل محدوده ی اصلی پیشکوه لرستان بوده که به چند ایالت با مراکز حاکمیتی تحت عناوین «شهرهای شاهی» و «شهرهای استحکامات دار» تقسیم می شده است. بر این اساس پادشاهی الیپی از شمال شرقی و شرق با ماد، از شمال با بیت همبان و از جنوب با ایلام مرز مشترک داشته است. با توجه به اقلیم خاص منطقه، شیوه ی معیشت اصلی ساکنان منطقه مبتنی بر دامداری و کوچ نشینی و در رتبه بعدی کشاورزی بوده و حاکمان محلی در مرکزی چون باباجان تپه استقرار داشتند. در کنار دامداری و کشاورزی، فلزکاری در این منطقه رونق فراوان داشته و به نظر می رسد بیشتر مفرغ های مشهور لرستان به این پادشاهی تعلق داشته باشد. با توجه به مدارک زبان شناسی اکثر ساکنان این قلمرو کاسی زبان بوده و سابقه حضور طولانی در منطقه را داشته اند.
similar resources
تاریخ سیاسی پادشاهی الیپی
پادشاهی الیپی در اوایل هزارۀ نخست ق.م در منطقۀ لرستان شکل گرفته و نقش مهمی در تحولات منطقه، بهویژه در ارتباط با دو دولت رقیب، آشور و ایلام بازی کرده است. بازسازی تاریخ سیاسی پادشاهی الیپی بیشتر متکی بر منابع آشوری است که تنها مقاطع خاص و کوتاهی از حیات این دولت را پوشش می‌دهند. نخستین برخورد ثبت شدة آشوری‌ها با الیپی مربوط به سال 866 ق.م است. از این تاریخ تا حدود 744 ق.م الیپی ایالتی مستقل بود...
full textمطالعه‌ی جغرافیای تاریخی ماد، پیش از تشکیل پادشاهی و گسترش آن
مادی‌ها جایگاه مهمی در فرهنگ و تمدن ایرانی (به معنای اخص آن) دارند. در مورد تاریخ سیاسی، جغرافیای تاریخی و باستان‌شناسی این دوره، ابهامات اساسی وجود دارد و قلمرو، ایالت‌ها، مراکز حاکمیتی و ساختار اقتصادی، انسانی و اجتماعی آن‌ها به صورت علمی مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند. در این پژوهش با استفاده از منابع آشوری هم‌زمان، بازسازی جدیدی از جغرافیای تاریخی اقوام مادی پیش از تشکیل پادشاهی و گسترش آن (...
full textجغرافیای تاریخی ماد بعد از تشکیل پادشاهی و گسترش آن(612 – 550ق.م)
پادشاهی ماد علی‌رغم فرصت اندک تاریخی منشاء تحولات مهم سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شد. متاسفانه در ارتباط با جنبه‌های مختلف این پادشاهی ابهامات اساسی وجود دارد به گونه‌ای که تعدادی از پژوهشگران منکر وجود یک پادشاهی بزرگ مادی شده و تعدادی دیگر دوره اصلی پادشاهی ماد را به دلیل فقدان مدارک کافی«دوره تاریک ماد» خوانده‌اند. فقدان داده‌های باستان‌شناسی و تاریخی کافی از پادشاهی ماد و مراکز مهم آن زمینه چنی...
full textمطالعه ی جغرافیای تاریخی ماد، پیش از تشکیل پادشاهی و گسترش آن
مادی ها جایگاه مهمی در فرهنگ و تمدن ایرانی (به معنای اخص آن) دارند. در مورد تاریخ سیاسی، جغرافیای تاریخی و باستان شناسی این دوره، ابهامات اساسی وجود دارد و قلمرو، ایالت ها، مراکز حاکمیتی و ساختار اقتصادی، انسانی و اجتماعی آن ها به صورت علمی مورد مطالعه قرار نگرفته اند. در این پژوهش با استفاده از منابع آشوری هم زمان، بازسازی جدیدی از جغرافیای تاریخی اقوام مادی پیش از تشکیل پادشاهی و گسترش آن (83...
full textجغرافیای تاریخی ساوه
آثار و شواهد بدست آمده از تپه‌های باستانی پیش از تاریخ نشان می‌دهد که شهر ساوه از قدمت تاریخی زیادی برخوردار است. وجود قلعة بسیار بزرگ آسیا آباد ساسانی در جوار شهر، قدمت آن را به دورة ساسانی می‌رساند. جغرافی‌نویسان اسلامی نیز شهر ساوه را از آثار دورة اسلامی نامیده‌اند. ساوه در قرون اوّلیة اسلامی توسط حکّام عرب و در اوایل قرن چهارم هجری قمری به دست حکام ایران اداره می‌شد. مطالعات انجام شده توسط...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
پژوهش های باستان شناسیجلد ۶، شماره ۱۰، صفحات ۸۳-۱۰۰
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023